Berdasarkan undang-undang jalan raya di Malaysia, adakah aktiviti berbasikal dibenarkan di lebuh raya?
Masih ingatkah anda pada tragedi kemalangan melibatkan kereta dan basikal lajak yang menyebabkan kematian 8 kanak-kanak pada 5 tahun lalu? Baru-baru ini Mahkamah Tinggi telah memerintahkan pemandu wanita terbabit dipenjara enam tahun dan didenda RM6,000, kerana kesalahan memandu secara melulu.
Keputusan tersebut telah menimbulkan perbezaan pendapat dalam kalangan pengguna di media sosial. Ada yang menyebelahi pihak pemandu, ada juga yang memberi sokongan kepada ibu bapa kanak-kanak terbabit.
Kemalangan tersebut berlaku di Jalan Lingkaran Dalam, bersebelahan Tanah Perkuburan Mahmoodiah, Johor Bahru yang merupakan sebuah laluan persekutuan serta rangkaian lebuhraya lingkaran yang terletak di tengah-tengah bandar raya Johor Bahru sepanjang 4.6 kilometer.
Jalan lingkaran atau lebuh raya lingkaran merujuk kepada satu sistem jalan raya atau lebuh raya yang mengelilingi sesuatu kawasan, terutamanya kawasan pusat bandar ataupun pusat bandar raya. Jalan lingkaran boleh jadi satu laluan khusus ataupun beberapa siri jalan raya sedia ada yang dikenal pasti oleh perancang bandar dan dibangunkan menjadi satu sistem jalan lingkaran.
Persoalan utama di sini adalah adakah aktiviti berbasikal di lebuh raya di negara ini dibenarkan atau tidak? Apa pula kata undang-undang Malaysia?
Undang-Undang Berbasikal Di Lebuh Raya
- Polis Diraja Malaysia melarang sebarang aktiviti berbasikal di lebuh raya tanpa kebenaran pihaknya dan Lembaga Lebuhraya Malaysia (LLM).
- Penunggang basikal yang melanggar undang-undang boleh dikenakan tindakan mengikut Seksyen 54(1) Akta Pengangkutan Jalan 1987 dan Kaedah-Kaedah Lalu Lintas Jalan 1959 kerana menunggang secara melulu dan boleh dikenakan hukuman denda RM1,000 hingga RM5,000 atau penjara sehingga 12 bulan.
- Gagal mematuhi papan tanda lalu lintas yang melarang berbasikal di lebuh raya boleh menyebabkan individu itu dikenakan tindakan mengikut Seksyen 79 (2) Akta Pengangkutan Jalan 1987 dan boleh didenda tidak kurang daripada RM300 dan tidak lebih daripada RM2,000.
- Seksyen 112 (3) Akta Pengangkutan Jalan 1987 pula membolehkan basikal disita jika didapati melakukan mana-mana kesalahan berbasikal.
Berdasarkan undang-undang, aktiviti berbasikal tidak dibenarkan sama sekali di lebuh raya. Malah sesetengah lebuhraya seperti LATAR tidak membenarkan kemasukan basikal. Jika masuk juga, anda akan dianggap menceroboh. Samalah konsepnya seperti larangan penggunaan motosikal di Terowong Smart.
Mungkin ada yang mengatakan Jalan Lingkaran Dalam, lokasi kemalangan kes basikal lajak itu bukanlah lebuh raya sebenar dan lebih kepada jalan bandar jadi aktiviti berbasikal masih dibenarkan di kawasan tersebut.
Sebenarnya aktiviti berbasikal di situ mungkin tidak salah, namun tindakan sekumpulan kanak-kanak berbasikal lajak pada jam 3 pagi tanpa kawalan menimbulkan pelbagai persoalan. Kami mendapat tahu yang aktiviti berbasikal lajak di situ memang popular sejak dulu lagi.
Definisi kanak-kanak?
Kanak-kanak didefinisikan sebagai seseorang yang di bawah umur 18 tahun seperti yang termaktub dalam Konvensyen Mengenai Hak Kanak-Kanak dan Akta Kanak-Kanak, 2001. Oleh itu, ibu bapa dan penjaga perlu lebih tegas dalam memantau aktiviti anak-anak kecil supaya kes ini tidak berulang.
Sementara itu, Majlis Keselamatan Negara (MKN) telah berkongsi peraturan yang perlu dipatuhi penunggang basikal ketika berada di jalan raya. Penunggang basikal perlu sentiasa mematuhi peraturan dan undang-undang jalan raya bagi menjamin keselamatan mereka dan pengguna jalan raya yang lain.
Peraturan Jalan Raya Bagi Penunggang Basikal:
- Mematuhi papan tanda lalu lintas yang melarang berbasikal di lebuh raya. Individu yang ingkar boleh dikenakan denda hingga RM1,000 atau penjara tidak melebihi tiga bulan atau kedua-duanya, jika sabit kesalahan.
- Pastikan anda menunggang di lorong yang ditetapkan untuk basikal dan tidak menunggang di kawasan yang dilarang bagi menjamin keselamatan.
- Beri isyarat tangan yang betul beberapa saat sebelum menukar lorong sama ada ke kiri atau ke kanan.
- Jaga jarak yang selamat antara kenderaan lain.
- Jangan berbual dengan rakan atau menggunakan telefon bimbit semasa menunggang basikal.
- Memakai topi keledar keselamatan yang bersesuaian dengan saiz kepala.
- Bagi kayuhan pada waktu malam, pasang lampu yang berkelip di belakang basikal dan pakai jaket berjalur yang reflektif.
- Pastikan anda merancang perjalanan dengan menggunakan jalan yang biasa digunakan dan elakkan mengambil jalan yang anda tidak pasti keadaannya. Hal ini dapat mengelakkan anda daripada sesat dan mengurangkan risiko kemalangan akibat keadaan jalan raya tersebut (Seperti jalan berlubang, jalan yg padat dengan kenderaan besar).
- Elakkan juga menggunakan jalan yg terlalu sunyi jika berbasikal seorang diri bagi mengelakkan diri daripada menjadi mangsa jenayah.
- Sentiasa menunggang basikal rapat di sebelah kiri jalan.
- Pergerakkan jika berkumpulan adalah dalam bentuk sebaris.
- Penunggang basikal juga wajib mematuhi peraturan jalan raya sepertimana peraturan yang digunapakai oleh kenderaan lain.
- Bagi mengurangkan risiko kemalangan digalakkan menunggang basikal di laluan basikal yang telah disediakan.
- Sentiasa patuhi arahan yang ditetapkan semasa berada di jalan raya dan segera laporkan jika terdapat perkara yang boleh membahayakan keselamatan pengguna jalan raya kepada pihak yang bertanggungjawab.
Sejauh mana pun geng basikal dikecam kerana berbasikal di lebuh raya sebelum ini, sekurang-kurangnya sebahagian besar daripada mereka mengenakan pakaian serta aksesori yang sesuai seperti memakai helmet dan lampu.
Namun kelibat geng basikal lajak memakai helmet pula tidak pernah kelihatan lagi sebelum ini. Tambahan pula, kebanyakan daripada peminat basikal lajak merupakan golongan kanak-kanak. Seeloknya, jauhkanlah kanak-kanak daripada aktiviti berbahaya seperti bermain basikal lajak di jalan raya yang penuh dengan pelbagai kenderaan seperti motosikal, kereta dan lori.
Berdasarkan statistik kes kemalangan yang dikeluarkan oleh Jabatan Siasatan dan Penguatkuasaan Trafik (JSPT) Bukit Aman membabitkan penunggang basikal sejak Januari hingga September tahun lalu, sebanyak 150 kes direkodkan. Daripada jumlah itu, sebanyak 71 kes kematian, manakala 24 cedera parah dan 55 lagi cedera ringan.
Diharapkan aktiviti basikal lajak di jalan raya dapat dibendung sepenuhnya bagi memastikan tahap kematian penunggang basikal di jalan raya dapat dikurangkan.
Keyword: Peraturan Berbasikal Di Lebuh Raya Malaysia Mengikut Undang-Undang