Sistem KEJARA adalah singkatan kepada Sistem Kesalahan Jalan Raya, iaitu suatu prosedur pemberian mata demerit kepada pemandu kenderaan bermotor yang melakukan kesalahan terjadual di bawah Akta Pengangkutan Jalan 1987 dan kaedah-kaedah di bawahnya.
Bilakah kali terakhir anda dengar tentang sistem KEJARA? Adakah ketika anda mendapatkan lesen kenderaan anda dahulu? Untuk pengetahuan anda yang dah lama tak dengar tentang KEJARA, sistem ini masih digunapakai di negara ini. Kesalahan terjadual yang dimaksudkan dalam perenggan di atas merupakan 23 jenis kesalahan yang ditetapkan di dalam Kaedah-Kaedah Pengangkutan Jalan (Mata Demerit) 2017 yang menyebabkan mata demerit diberikan kepada pemandu sekiranya kesalahan tersebut dilakukan.
Senarai Kesalahan Terjadual yang telah disenaraikan dalam Kaedah-Kaedah Pengangkutan Jalan (Mata Demerit) 2017
| Jenis Kesalahan | Mata Dimerit Yang Diberikan | |
| Pemandu Kenderaan Selain Kenderaan Barangan Dan Bas (PSKBB) | Pemandu Kenderaan Barangan Dan Bas (PKBB) | |
| Memandu tidak cermat dan tidak bertimbang rasa | 10 mata | 10 mata |
| Menjaga sesuatu kenderaan motor semasa berada di bawah pengaruh alkohol atau dadah | 10 mata | 10 mata |
| Memandu atau menjaga kenderaan motor dengan kepekatan alkohol melebihi had yang ditetapkan | 10 mata | 10 mata |
| Tidak mengadakan spesimen nafas apabila dikehendaki oleh pegawai polis | 10 mata | 10 mata |
| Tidak mengadakan spesimen nafas bagi ujian nafas atau spesimen darah atau air kencing bagi ujian makmal apabila dikehendaki oleh pegawai polis | 10 mata | 10 mata |
| Memandu kenderaan barangan yang membawa muatan yang boleh mendatangkan bahaya atau berkemungkinan menyebabkan bahaya | 0 mata | 10 mata |
| Membawa kenderaan barangan yang membawa muatan yang menjulur melebihi bahagian belakang, hadapan atau tepi kenderaan barangan tanpa kebenaran Ketua Pengarah | 0 mata | 10 mata |
| Memandu kenderaan barangan dengan muatan yang terjatuh atau tumpah daripada kenderaan barangan | 0 mata | 10 mata |
| Memandu kenderaan barangan yang tidak sesuai yang menyebabkan atau berkemungkinan menyebabkan bahaya | 0 mata | 10 mata |
| Tidak mematuhi atau mengabaikan arahan polis, pegawai pengangkutan jalan atau warden lalu lintas dalam mengawal selia lalu lintas semasa memandu atau mendorongi pemandu | 4 mata | 6 mata |
| Tidak mematuhi atau mengabaikan petunjuk yang diberi oleh isyarat lalu lintas semasa memandu atau mendorongi kenderaan seperti: | ||
| a) Isyarat merah | 4 mata | 6 mata |
| b) Isyarat berhenti pada simpang jalan | 4 mata | 6 mata |
| c) Isyarat had laju (i) melebihi 40km/j | 4 mata | 6 mata |
| d) Isyarat had laju (ii) melebihi 25km/j ke 40km/j | 3 mata | 5 mata |
| e) Isyarat had laju (iii) melebihi 1km/j ke 25km/j | 2 mata | 4 mata |
| Tidak mematuhi isyarat merah | 4 mata | 6 mata |
| Melebihi had laju yang dikenakan pada sesuatu kenderaan seperti berikut: | ||
| a) Melebihi 40km/j | 4 mata | 6 mata |
| b) Melebihi 25km/j ke 40km/j | 3 mata | 5 mata |
| c) Melebihi 1km/j ke 25km/j | 2 mata | 4 mata |
| Memotong kenderaan di garisan berterusan | 4 mata | 6 mata |
| Memandu kenderaan barangan dengan melebihi had berat maksimum dengan muatan yang dibenarkan | 0 mata | 6 mata |
| Membawa orang dalam kenderaan perkhidmatan awam melebihi bilangan yang ditetapkan dalam apa-apa lesen yang sah atau perakuan kenderaan awam | 0 mata | 6 mata |
| Memotong kenderaan motor di sebelah kiri | 4 mata | 6 mata |
| Memandu, menunda, menolak, meletak atau meninggalkan tanpa berjaga kenderaan di lorong kecemasan | 4 mata | 6 mata |
| Tidak memberi laluan kepada kenderaan yang mempunyai keutamaan berbanding dengan lalu lintas lain | 3 mata | 5 mata |
| Menggunakan atau cuba untuk menggunakan telefon bimbit atau apa-apa kelengkapan komunikasi lain dengan tidak menggunakan alat bebas tangan semasa memandu | 3 mata | 5 mata |
| Memandu kenderaan barangan atau perkhidmatan awam secara berterusan di lorong paling kanan | 0 mata | 4 mata |
| Memandu kenderaan motor tanpa memakai tali pinggang keledar mengikut cara yang dikehendaki oleh jenis dan binaan tali pinggang keledar itu | 3 mata | 3 mata |
| Menunggang motosikal tanpa tanpa memakai topi keledar mengikut cara yang dikehendaki oleh jenis dan binaan topi keledar itu | 2 mata | 2 mata |
Mana-mana pemandu yang melakukan kesalahan terjadual seperti di atas akan menerima mata demerit seperti yang tertera. Tetapi, mata demerit hanya akan diberikan kepada pemandu, bukanlah pada kenderaan yang dipandu. Jika mata demerit anda semakin tinggi, lesen anda berkemunginan besar akan digantung. Rujuk jadual dibawah untuk lebih info:
| Peringkat | Tindakan | |
| Lesen Memandu Kompeten (CDL) | Lesen Memandu Percubaan (PDL) | |
| 20 mata pertama | Amaran | Batal |
| 20 mata kedua | Lesen digantung 6-8 bulan | – |
| 20 mata ketiga | Lesen digantung 8-10 bulan | – |
| 20 mata keempat dan seterusnya | Lesen digantung 10-12 bulan | – |
Lesen PDL akan terbatal sekiranya pemandu memperolehi 20 mata demerit atau lebih. Walaupun Lesen CDL hanya menerima penggantungan sekiranya mengutip mata demerit melebihi had ditetapkan, Lesen CDL tersebut boleh juga dibatalkan oleh Ketua Pengarah JPJ apabila pemandu tersebut telah menjalani pengantungan lesen memandu selama 3 kali dalam tempoh 5 tahun.
Walau bagaimanapun, pengurangan mata demerit sebanyak 50% akan diberikan sekiranya pemandu tidak melakukan kesalahan terjadual dalam tempoh dua belas bulan daripada kesalahan terakhir. Malah, kursus pemulihan turut ditawarkan oleh JPJ kepada pemegang lesen memandu yang mengumpul mata demerit di bawah 20 mata bagi mendapatkan pengurangan. Tetapi, insentif pengurangan mata demerit ini hanya diberikan sekali sebelum tempoh penggantungan atau sebelum pembatalan lesen memandu.
Jika lesen anda digantung, anda diharamkan untuk memandu dalam tempoh tersebut. Selain itu, anda tidak boleh memohon lesen memandu apa-apa kelas dan lesen serta kenderaan pemandu akan disenarai hitamkan sepanjang tempoh tersebut. Bila pandu tanpa lesen yang sah, anda boleh dikenakan denda tidak kurang daripada RM3,000 dan tidak melebihi RM10,000 atau boleh dipenjara tidak melebihi 3 tahun.
Penggantungan atau pembatalan lesen memandu oleh KEJARA akan bermula apabila pemegang lesen memandu itu menyerahkan lesen memandu fizikalnya di mana-mana pejabat JPJ yang ditetapkan oleh Ketua Pengarah dalam tempoh 21 hari daripada tarikh penyampaian notis itu dibuat atau selepas 21 hari daripada tarikh penyampaian notis itu. Jika lesen tersebut tidak diserahkan, tindakan penggantungan/pembatalan tetap juga akan dilakukan sebaik sahaja tempoh 21 hari itu tamat.
Namun sekiranya lesen anda dibatalkan oleh Ketua Pengarah di bawah Kaedah-Kaedah Pengangkutan Jalan (Mata Demerit) 2017, anda masih boleh memohon semula lesen memandu baharu (bermula dengan Lesen Belajar Memandu LDL) selepas dua bulan daripada tarikh pembatalan lesen memandu tersebut.
Tetapi, tahukah anda bahawa pemberian mata demerit ini hanya akan diberikan kepada pemandu apabila notis saman diselesaikan seperti membayar kompaun atau membayar denda di mahkamah? Persoalannya, bagaimana jika pemandu itu enggan membayar saman? Adakah mata demerit tersebut hanya wujud diatas kertas dan bukanlah di dalam sistem dan pemandu tersebut masih bebas? Bukan kita tak pernah dengar orang ada saman terkumpul sampai beribu-ribu. Jika pemandu mengelak daripada membayar saman, adakah beliau akan terlepas daripada menerima mata demerit?
Tidak juga. Untuk pengetahuan anda, sekiranya anda tidak membayar saman, memang mata demerit tidak dapat diberikan kepada anda ketika itu. Tetapi, anda bakal menghadapi masalah untuk memperbaharui lesen, cukai jalan dan insurans kenderaan sekiranya ada diantara saman berikut merupakan saman blacklist.
Seperti yang anda sedia maklum, terdapat dua jenis saman jalan raya iaitu saman blacklist atau saman bukan blacklist. Antara senarai saman yang sering disenarai hitamkan adalah saman akibat kematian lesen, roadtax mati dan tidak memakai helmet/tali pinggang keledar. Senang cerita, bila anda terima saman daripada PDRM atau JPJ di Sekatan Jalan Raya (SJR), selesaikanlah dengan secepat mungkin bagi memudahkan anda di masa hadapan. Anda boleh menyemak sama ada nama anda telah disenarai hitam atau tidak di laman web rasmi JPJ.
Sementara itu saman bukan blacklist kebiasaannya merupakan saman yang tidak diberi secara depan-depan tanpa tandatangan anda seperti saman speedtrap dan saman parkir. Walaupun saman ini dikatakan tidak berpotensi untuk membuatkan nama anda disenarai hitamkan, tapi jika anda kantoi ada saman tertunggak, anda boleh disaman sebanyak RM300 di bawah Seksyen 53 APJ 1987 bagi saman-saman yang tertunggak itu.
Jadi sekiranya anda berhajat untuk melarikan diri daripada membayar saman kerana ianya bukan saman blacklist kerana tidak mahu diberi mata demerit oleh sistem KEJARA, anda perlu fikirkan semula kerana pada 2011, Akta Pengangkutan Jalan 1987 telah dipinda di mana JPJ akan bekerjasama dengan mana-mana majlis perbandaran dalam menguatkuasakan pungutan denda. Boleh dikatakan saman seperti saman parkir ini mempunyai level yang sama seperti saman JPJ kerana saman tersebut akan muncul dalam sistem. Pendek kata, majlis tempatan juga ada hak untuk blacklistkan nama anda kerana majlis tempatan akan merujuk pesalah trafik kepada JPJ untuk diambil tindakan. Jadi nak tak nak, kena la bayar saman kalau tak mahu dipanggil ke mahkamah atau disenarai hitam.
Diharapkan, sistem KEJARA boleh dikemaskini mengikut arus semasa bagi memperkasakan lagi penguatkuasaannya. Antara contoh yang boleh dilakukan adalah mengeluarkan mata demerit semasa notis saman dikeluarkan dan bukanlah sewaktu pembayaran dibuat. Pasti ramai yang lebih peka dengan sistem KEJARA sekiranya mereka menerima saman bersama notis mata demerit kerana jika mereka tahu mereka sudah mengumpul mata demerit, ini boleh menggalakkan mereka untuk menyelesaikan saman dengan lebih cepat.
Sebaik-baiknya, selesaikanlah saman-saman yang tertunggak sebelum apa-apapun. Kalau anda menunggu kerajaan untuk melaksanakan program diskaun saman, ia mungkin mendatangkan risiko kepada anda kerana tempoh diskaun saman ini tidak menentu, Silap-silap waran tahan dari mahkamah yang sampai dulu! Anda mungkin boleh abaikan saman-saman yang tertunggak, tetapi ingatlah bahawa anda tidak sesekali boleh sorok saman tersebut. Saman itu tetap tercatat di dalam sistem. Sepandai-pandai tupai melompat, akhirnya jatuh ke tanah jua!
Bagi mereka yang ingin menyemak jumlah mata demerit yang terkumpul, anda boleh membuat semakan mata demerit di portal Rasmi JPJ.
Yang paling penting, jangan kumpul saman macam kumpul harta karun pula. Sentiasalah berhati-hati ketika memandu! For more latest car news, reviews, car buying guides and videos visit us at Carlist.my Auto News. Check out all the best new & used car deals in Malaysia at Carlist.my. Sell your car fast with the best offer? Visit us at CarlistBid.my.
Get the latest new car promotions at New Car website now.
Keyword: Adakah Sistem KEJARA Berkesan? – Apa Guna Sistem Demerit Di Atas Kertas?